Cecylia Plater-Zyberkówna (1853-1920)
działaczka społeczna, pedagog, publicystka
Założyła szkołę, obecnie funkcjonującą pod nazwą Zespół Szkół – Rolnicze Centrum Kształcenia Ustawicznego im. Cecylii Plater-Zyberkówny w Piasecznie. Częścią jej wielkich zasług na polu społecznym i oświatowym była publicystyka dotycząca tych dziedzin. Cecylia już w młodości przejawiała chęci do posługiwania się piórem. W wieku niespełna dziesięciu lat ułożyła komedyjkę dla teatru lalek. Jako nastolatka pisywała dramaty, komedie, szarady.
Osiągnąwszy dorosłość, Cecylia poświęciła się pracy społecznej. W jej toku w 1891 roku nabyła dobra w Chyliczkach (obecnie to teren miasta Piaseczno) w celu założenia kolejnej szkoły kształcącej dziewczęta. Opisuje ten teren jako przepiękny, pełny ciszy i spokoju starodrzew z romantyczną aleją lipową. Już jesienią tego samego roku zakład rozpoczął działalność. Cecylia wraz z kadrą nauczycielek zajęła pomieszczenia mieszkalne w należącym do majątku dworku zwanym Poniatówką.
Z działalności Cecylii Plater-Zyberkówny wyłoniło się ponad trzydzieści książek oraz wiele artykułów. Są to rozprawy o treści etycznej, wychowawczej, religijnej i społecznej. Korzystała także z doświadczeń z pracy w chyliczkowskiej szkole. Bezpośrednio zaświadcza o tym tytuł jednego z ważniejszych dzieł Kobieta – ogniskiem: z pogadanek dla uczennic chyliczkowskich (1909) z cyklu Odrodzenia. Praca ta wraz z Na progu małżeństwa (1918) oraz Kilka myśli o wychowaniu w rodzinie (1903) tworzy rodzaj trylogii wskazującej kobietom aktywny udział w życiu społeczeństwa, szczególnie w odrodzeniu moralnym. Przewodnim hasłem było: Przez odrodzoną kobietę odrodzona rodzina, przez odrodzoną rodzinę – odrodzone społeczeństwo.
Z wielu publikacji Cecylii Plater-Zyberkówny warto wymienić takie jak: Życie katolickie (1891-1893), Kilka myśli o pesymizmie (1898), O pobożności prawdziwej i fałszywej (1899), Jaka jest nasza wada narodowa główna? (1902), O pracy społecznej (1904), Cywilizacja w świetle Chrystianizmu (1905), O kwestii socjalnej (1904), W sprawie szkoły polskiej (1906), Ideał a młodzież (1908), Istota i cele związków (1908), Kobieta obywatelka (1913). Nie wszystkie były skierowane do kobiet. Adresat istotnej części to młodzież, a zawartość była owocem długotrwałego doświadczenia wychowawczyni i działaczki społecznej. Przebijała w nich miłość do młodego pokolenia, duch i przekonania najlepiej pojmowanego katolicyzmu oraz gorąca chęć pomocy i naprawy społeczeństwa.
Chociaż sama nie ceniła swoich umiejętności pisarskich, to dysponowała dobrym piórem. Mimo rosyjskiej cenzury ze swadą i umiejętnie przekazywała myśli i broniła poglądów, trafiając do serc swoich czytelników.
Piszę dlatego, że jestem człowiekiem i że zatem wszystko, co ludzkie, żywo mnie obchodzi – i że na świecie obojętnym widzem żadną miarą być nie mogę.
Piszę jeszcze dlatego, że kocham młodzież, że ją znam i ośmielę się twierdzić, że ją nieco rozumiem, gdyż przez długie lata ustawiczny stosunek z nią mnie łączył, a posiadam jej zaufanie […] I dlatego jeszcze piszę, że kocham swój kraj, a więc trudno mi patrzeć z zimną krwią na ciężkie straty, jakie on wciąż ponosi, tracąc marnie kwiat swój młodociany przez zarazę demoralizacji, skutkiem której charaktery marnieją, a szlachetny typ się zatraca.
Cecylia Plater-Zberkówna, W imię postępu i prawdy! Na przełomie,
cz. I, O młodzieży i do młodzieży, Warszawa, 1905, s. 7-8