Wacław Teofil Radwan (1887-1962)

grafik, malarz, uczestnik Powstania Warszawskiego

Mieszkaniec Zalesia od 1932 roku.

Absolwent Warszawskiej Szkoły Sztuk Pięknych (poprzedniczki ASP). Najbardziej pociągała go grafika, sztuka książki i projektowanie wnętrz, malował też pejzaże. I wojnę światową spędził w Orszy i okolicach, pomagając uchodźcom.

W 1919 roku wrócił do stolicy i działalności artystycznej. Projektował grafikę, wnętrza, meble i rozpoczął pracę pedagogiczną w Miejskiej Szkole Sztuk Zdobniczych i Malarstwa. W szkole zorganizował pracownie sztuki książki – typograficzną i ilustracyjną. Tu został opracowany druk ćwiczeniowy Fortepian Chopina Norwida (1933), znany wielu pokoleniom studentów. Malarstwo prezentował na wystawach w Zachęcie i w Salonie Lewickich. W czasie okupacji przygotowywał projekty nowych wydań dzieł polskich klasyków i zajmował się tajnym nauczaniem. Dla AK prowadził tzw. „pracownię skrytek”.

Opracowywał i własnoręcznie wykonywał przedmioty do ukrywania materiałów przewożonych przez kurierów. Po wojnie wykładał grafikę i został profesorem ASP. Kierował tam Doświadczalną Pracownią Typograficzną. Koncentrował się na drzeworytnictwie i edycji książek. Wydał rozprawę O kulturę graficzną książki (1953). Blisko setka jego drzeworytów znajduje się w Bibliotece Narodowej – cykl portretów, Teka Sandomierska oraz ilustracje do książek: Pamiętniki Paska, Pan Tadeusz Mickiewicza, Stara baśń Kraszewskiego, Gody życia Dygasińskiego. Wyróżniającym się szczególnie dokonaniem jest zilustrowanie jubileuszowego wydania Promethidiona Norwida (1951).

W toku swojej kariery zdobył wiele nagród, w tym Towarzystwa Zachęty Sztuk Pięknych i Złoty Medal na Międzynarodowej Wystawie Sztuki Stosowanej w Paryżu.


W roku 1929 do grona właścicieli gruntów Zalesia Dolnego dołączył Wacław Teofil Radwan. Zakupił przy ulicy Modrzewiowej 25 teren z pieniędzy za aranżację Powszechnej Wystawy Krajowej w Poznaniu. Projekt ogrodu i domu na działce był jego dziełem, jedynie sygnowanym formalnie przez kolegę, architekta Leona Marka Suzina. W 1932 roku powstała część parteru obecnego budynku, w 1939 roku powiększono go, rozbudowując pierwszą kondygnację i dodając piętro. Dom do czasów wojny stanowił letnie siedlisko. Modernistyczna bryła budynku złożona z prostych form odwołuje się do stylu międzynarodowego, oryginalnością jest wykorzystanie drewnianej konstrukcji.

Jego wnuk, Piotr Wolski, tak opisuje ów dom: O jego wyjątkowości decyduje drewniana konstrukcja, która jest widoczna tak z zewnątrz – deski, a nie tynki, jak i wewnątrz – konstrukcja sufitu na parterze. Nietypowy wygląd i usytuowanie.

Umiejętności nabyte w toku studiów znalazły niezwykłe zastosowanie po roku 1939. Wacław pod pseudonimem „Profesor” prowadził dla AK „pracownię skrytek”. Precyzja i wyczucie pozwalały na wykonywanie przemyślnych schowków w małych przedmiotach.

Tak o tym wspominała Helena Rudzińska, kontakt ze strukturami AK: Schowki projektował i osobiście wykonywał z niesłychaną precyzją i pomysłowością. Pracownia „Profesora” mieściła się w jego domu w Zalesiu Dolnym, przy ul. Modrzewiowej. W pracowni tej były robione schowki dla kurierów, takie jak: cygarniczki, papierośnice, puderniczki, lusterka, klucze, pędzle do golenia itp.

Był jednym z tych artystów, którym nie wadziło towarzystwo podczas pracy. Tak wspomina jego wnuk: Dziadkowi nie przeszkadzało, kiedy ktoś przyglądał się mu przy pracy, z czego chętnie korzystałem. Szczególnie lubiłem, gdy dziadek brał swoje drzeworyty do Pana Tadeusza i zaczynał opowiadać.